ਰਿਸ਼ੀ
RBI ਬੁਲੇਟਿਨ: ਬੈਂਕਿੰਗ ਖੇਤਰ ਦੇ ਰੈਗੂਲੇਟਰ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਨੇ ਜੁਲਾਈ ਮਹੀਨੇ ਲਈ ਆਪਣੇ ਮਾਸਿਕ ਬੁਲੇਟਿਨ ‘ਚ ਖੁਰਾਕੀ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦਰ ‘ਚ ਵਾਧੇ ‘ਤੇ ਚਿੰਤਾ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਬੁਲੇਟਿਨ ਮੁਤਾਬਕ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦਰ ‘ਚ ਗਿਰਾਵਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੂਨ 2024 ‘ਚ ਫਿਰ ਤੋਂ ਮਹਿੰਗਾਈ ‘ਚ ਵਾਧਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਲਈ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ‘ਚ ਵਾਧਾ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ।
ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਡਿਪਟੀ ਗਵਰਨਰ ਦੇਵਵਰਤ ਪਾਤਰਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਟੀਮ ਨੇ ਮਹਿੰਗਾਈ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਬੁਲੇਟਿਨ ‘ਚ ਲਿਖਿਆ, ਇਹ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਦੀ ਮਹਿੰਗਾਈ ‘ਚ ਵਾਧਾ ਅਸਥਾਈ ਹੈ ਪਰ ਪਿਛਲੇ ਇਕ ਸਾਲ ਦਾ ਤਜਰਬਾ ਇਹ ਸਾਬਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਮਹਿੰਗਾਈ ਦਾ ਇਹ ਝਟਕਾ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਹੈ।
ਬੁਲੇਟਿਨ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਲੇਖ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਭੋਜਨ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਨੇ ਮੁੱਖ ਮਹਿੰਗਾਈ ਨੂੰ ਚਲਾਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਘਰਾਂ ਦੀਆਂ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਝਟਕਾ ਲੱਗਾ ਹੈ। ਮੁਦਰਾ ਨੀਤੀ ਅਤੇ ਸਪਲਾਈ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੁਆਰਾ ਕੋਰ ਅਤੇ ਈਂਧਨ ਮਹਿੰਗਾਈ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਦਾ ਬਹੁਤਾ ਲਾਭ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਲੇਖ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮਹਿੰਗਾਈ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਸੀਪੀਆਈ ਮਹਿੰਗਾਈ ਨੂੰ 4 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੇ ਟੀਚੇ ‘ਤੇ ਲਿਆਉਣ ਦੇ ਟੀਚੇ ‘ਤੇ ਕਾਇਮ ਰਹਿਣਾ ਅਕਲਮੰਦੀ ਦੀ ਗੱਲ ਹੋਵੇਗੀ। ਦਰਅਸਲ, ਜੂਨ ਮਹੀਨੇ ਲਈ ਐਲਾਨੀ ਪ੍ਰਚੂਨ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦਰ ਵਿੱਚ, ਖੁਰਾਕੀ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦਰ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਕਾਰਨ ਸੀਪੀਆਈ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦਰ 5.08 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਰਹੀ ਹੈ।
ਆਰਬੀਆਈ ਬੁਲੇਟਿਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2024-25 ਦੀ ਦੂਜੀ ਤਿਮਾਹੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਉਛਾਲ ਦੇ ਸੰਕੇਤਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਹੈ ਪਰ ਮਹਿੰਗਾਈ ਚਿੰਤਾ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ‘ਤੇ ਲਿਖੇ ਲੇਖ ਮੁਤਾਬਕ ਜੂਨ 2024 ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ‘ਚ ਨਕਦੀ ਦਾ ਸਰਪਲੱਸ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੂਜੇ ਪੰਦਰਵਾੜੇ ‘ਚ ਐਡਵਾਂਸ ਟੈਕਸ ਭੁਗਤਾਨ ਅਤੇ ਜੀਐੱਸਟੀ ਭੁਗਤਾਨ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਖਰਚ ‘ਚ ਸੁਸਤੀ ਕਾਰਨ ਨਕਦੀ ਦੀ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ 28 ਜੂਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਸਰਪਲੱਸ ਵਿੱਚ ਆ ਗਿਆ।
ਆਰਬੀਆਈ ਦੇ ਬੁਲੇਟਿਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮਾਰਚ 2023 ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ, ਘਰੇਲੂ ਵਿੱਤੀ ਸੰਪੱਤੀ ਜੀਡੀਪੀ ਦੇ 135 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਵਿੱਤੀ ਦੇਣਦਾਰੀਆਂ ਜੀਡੀਪੀ ਦੇ 37.8 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ‘ਤੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੁੱਲ ਵਿੱਤੀ ਦੌਲਤ ਜੀਡੀਪੀ ਦਾ 97.2 ਫੀਸਦੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਕੋਵਿਡ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਤੀ ਸੰਪਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਮਾਰਚ 2020 ਅਤੇ ਮਾਰਚ 2023 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸ਼ੁੱਧ ਵਿੱਤੀ ਸੰਪੱਤੀ ਵਿੱਚ 12.6 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਬੁਲੇਟਿਨ ‘ਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਦੌਲਤ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਵਰਗੀਆਂ ਗੈਰ-ਵਿੱਤੀ ਸੰਪਤੀਆਂ ‘ਚ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਲੇਖ ‘ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਸ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹੋ
ਜੈਫਰੀਜ਼ ਗੋਲਡ ਫਾਈਨਾਂਸ ਕੰਪਨੀ ‘ਤੇ ਬੁਲਿਸ਼, ਮੁਥੂਟ ਫਾਈਨਾਂਸ ਅਤੇ ਮਨੀਪੁਰਮ ਦਾ ਸਟਾਕ ਖਰੀਦਣ ਦੀ ਸਲਾਹ
