ਰਿਸ਼ੀ
ਹਮਾਸ ਟਨਲ ਹੈਂਡਬੁੱਕ: ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਨੇ ਗਾਜ਼ਾ ਵਿੱਚ ਹਮਾਸ ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰੇਲਵੇ ਟਰੈਕ ਲੱਭੇ ਹਨ। IDF ਨੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਸਦੇ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੇ ਉੱਤਰੀ ਗਾਜ਼ਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰੇਲਵੇ ਟਰੈਕ ਲੱਭੇ ਹਨ। ਆਈਡੀਐਫ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸ ਦੀਆਂ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਯੂਨਿਟਾਂ ਅਤੇ ਗਾਜ਼ਾ ਬ੍ਰਿਗੇਡ ਨੇ ਸੁਰੰਗ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਯੁੱਧ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਸੈਨਿਕ ਲਗਾਤਾਰ ਸੁਰੰਗਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹਮਾਸ ਨੇ ਗਾਜ਼ਾ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸੁਰੰਗਾਂ ਦਾ ਪੂਰਾ ਜਾਲ ਵਿਛਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਹਮਾਸ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਦਦਗਾਰ ਸਾਬਤ ਹੋਏ ਹਨ।
ਯੇਰੂਸ਼ਲਮ ਪੋਸਟ ਨੇ ਆਪਣੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਆਈਡੀਐਫ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੈਨਿਕ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ਵਿੱਚ ਹਮਾਸ ਦੇ ਭੂਮੀਗਤ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਗਾਜ਼ਾ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਦੀ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਯੂਨਿਟ ਨੇ ਯਹਾਲੋਮ ਯੂਨਿਟ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਬੀਤ ਲਾਹੀਆ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹਮਾਸ ਦੇ ਹਮਲੇ ਦੀ ਸੁਰੰਗ ਨੂੰ ਖੋਜਿਆ ਅਤੇ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਰਿਪੋਰਟ ‘ਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਖੁਫੀਆ ਸੂਤਰਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਇਸ ਸੁਰੰਗ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਇਸ ਸੁਰੰਗ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਕਰੀਬ ਇਕ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਸੀ। ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹਥਿਆਰ, ਬਿਜਲੀ ਅਤੇ ਰੇਲ ਆਵਾਜਾਈ ਦਾ ਢਾਂਚਾ ਮਿਲਿਆ।
ਹਮਾਸ ਦੀ ਹੈਂਡਬੁੱਕ ਵਿੱਚ ਕੀ ਲਿਖਿਆ ਸੀ?
ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਪੋਸਟ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਹੈ ਕਿ IDF ਨੂੰ ਸੁਰੰਗ ਨੈੱਟਵਰਕ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬਚਾ ਵੀ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਹਮਾਸ ਦੀਆਂ ਜ਼ਮੀਨਦੋਜ਼ ਜੰਗ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਬਾਰੇ ਕਾਫੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹਾਸਲ ਹੋਈ ਹੈ। ਨਿਊਯਾਰਕ ਟਾਈਮਜ਼ ਨੇ ਆਪਣੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਹਮਾਸ ਦੀਆਂ ਸੁਰੰਗਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ 2019 ਦੀ ਹੈਂਡਬੁੱਕ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹਮਾਸ ਨੇ ਗਾਜ਼ਾ ਵਿੱਚ ਜ਼ਮੀਨਦੋਜ਼ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਲਈ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ। ਹੈਂਡਬੁੱਕ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਹਨੇਰੇ ਵਿੱਚ ਸੁਰੰਗ ਵਿੱਚ ਚੱਲਣ ਲਈ ਇਨਫਰਾਰੈੱਡ ਨਾਲ ਲੈਸ ਨਾਈਟ-ਵਿਜ਼ਨ ਗੋਗਲਸ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਲੜਾਕਿਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਕਰਨੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਵਰਤਣੀਆਂ ਹਨ।
ਸੁਰੰਗ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਅਰਬਾਂ ਡਾਲਰ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ – IDF
IDF ਨੇ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਸੁਰੰਗਾਂ ਦੇ ਨੈੱਟਵਰਕ ਨੂੰ ‘ਹਮਾਸ ਮੈਟਰੋ’ ਕਿਹਾ ਹੈ। ਹਮਾਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਭੂਮੀਗਤ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਹਥਿਆਰ ਵੀ ਰੱਖੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਹਮਾਸ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਕਮਾਂਡ ਸੈਂਟਰ ਅਤੇ ਬੰਕਰ ਵੀ ਬਣਾਏ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਲਈ ਵੱਖਰਾ ਖੇਤਰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। IDF ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਨੈਟਵਰਕ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਅਰਬਾਂ ਡਾਲਰ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਅੱਧੇ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਸੁਰੰਗ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ 5 ਲੱਖ ਡਾਲਰ ਦੀ ਲਾਗਤ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਕੌਣ ਹਨ ਉਹ 8000 ਲੋਕ ਜੋ ਸਰਹੱਦ ਤੋੜ ਕੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਏ, ਅੰਤਰਿਮ ਸਰਕਾਰ ਲਈ ਨਵਾਂ ਸੰਕਟ ਹੈ।
