ਰਿਸ਼ੀ
ਇਜ਼ਰਾਈਲ-ਇਰਾਨ ਤਣਾਅ: ਈਰਾਨ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਤਹਿਰਾਨ ‘ਚ ਹਮਾਸ ਦੇ ਮੁਖੀ ਇਸਮਾਈਲ ਹਾਨੀਆ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਨੂੰ ਦੋ ਹਫਤੇ ਬੀਤ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਪਰ ਅਜੇ ਤੱਕ ਈਰਾਨ ਦੇ ਪੱਖ ਤੋਂ ਕੋਈ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਈਰਾਨ ਨੇ ਹਾਨੀਆ ਦੇ ਕਤਲ ਦਾ ਇਲਜ਼ਾਮ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ‘ਤੇ ਲਗਾਇਆ ਸੀ। ਨਤੀਜੇ ਭੁਗਤਣ ਦੀ ਧਮਕੀ ਵੀ ਦਿੱਤੀ। ਪਰ ਹੁਣ ਤੱਕ ਈਰਾਨ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਧਮਕੀਆਂ ਬੇਕਾਰ ਜਾਪ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਹਫਤੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ‘ਚ ਈਰਾਨ ਦੇ ਆਰਮੀ ਰੈਵੋਲਿਊਸ਼ਨਰੀ ਗਾਰਡਸ ਦੇ ਡਿਪਟੀ ਕਮਾਂਡਰ ਅਲੀ ਫਦਾਵੀ ਨੇ ਵੀ ਲੇਬਨਾਨ ਦੇ ਇਕ ਟੀਵੀ ਚੈਨਲ ‘ਤੇ ਇੰਟਰਵਿਊ ‘ਚ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਜਵਾਬ ਦੇਣਗੇ।
ਅਲੀ ਫਦਾਵੀ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਈਰਾਨ ਦੇ ਸੁਪਰੀਮ ਲੀਡਰ ਅਲੀ ਖਮੇਨੀ ਨੇ ਹਾਨੀਆ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਲਈ ਸਪੱਸ਼ਟ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਈਰਾਨ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਕੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਚਾਰਟਰ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸਰਾਈਲੀ ਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਸਹੀ ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਇਸਦੀ ਕੀਮਤ ਚੁਕਾਉਣੀ ਪਵੇਗੀ। ਸਖ਼ਤ ਗੱਲਬਾਤ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਅਜਿਹਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਈਰਾਨੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਦੁਚਿੱਤੀ ਵਿੱਚ ਫਸੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਨਾਲ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਵੀ ਵੱਡਾ ਟਕਰਾਅ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।
ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਤੇ ਫੌਜ ਵਿਚਾਲੇ ਅਸਹਿਮਤੀ
ਈਰਾਨ ਵਿੱਚ ਵਿਵਾਦ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਹੁਣ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਟੈਲੀਗ੍ਰਾਫ ਨਿਊਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਈਰਾਨ ਦੇ ਨਵੇਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮਸੂਦ ਪੇਜ਼ੇਸਕੀਅਨ ਅਤੇ ਰੈਵੋਲਿਊਸ਼ਨਰੀ ਗਾਰਡ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਵਿਚ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਅਸਹਿਮਤੀ ਹੈ ਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਖਿਲਾਫ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ‘ਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਈਰਾਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ‘ਤੇ ਸਿੱਧੇ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ‘ਤੇ ਸਿੱਧੇ ਹਮਲੇ ਦਾ ਅਸਰ ਈਰਾਨ ਲਈ ਬੁਰਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਅਲੀ ਖਮੇਨੀ ਨੇ ਅੰਤਿਮ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਹੈ
ਈਰਾਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਇਜ਼ਰਾਇਲੀ ਟਿਕਾਣਿਆਂ ‘ਤੇ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ ਜਾਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਰੈਵੋਲਿਊਸ਼ਨਰੀ ਗਾਰਡ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਫੌਜੀ ਟਿਕਾਣਿਆਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਤੇਲ ਅਵੀਵ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ‘ਤੇ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ ਜਾਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਕਰਨਾ ਹੈ ਇਸ ਬਾਰੇ ਅੰਤਿਮ ਫੈਸਲਾ ਅਲੀ ਖਮੇਨੇਈ ਕੋਲ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਖਮੇਨੀ ਵੀ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਦੁਚਿੱਤੀ ਵਿਚ ਹਨ।
ਖਮੇਨੀ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਧੱਕਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ
ਈਰਾਨ ਤਹਿਰਾਨ ‘ਚ ਹਾਨੀਆ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਨੂੰ ਅਪਮਾਨ ਸਮਝਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਖਮੇਨੀ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਹਨ ਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਕੀ ਨਤੀਜੇ ਨਿਕਲਣਗੇ। ਇਬਰਾਹਿਮ ਰਾਇਸੀ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਵੇਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਈਰਾਨ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਤੀ ਵੀ ਨਿਘਰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਅਲੀ ਖਮੇਨੀ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਜੰਗ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ‘ਚ ਨਹੀਂ ਧੱਕਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਇਜ਼ਰਾਈਲ-ਹਮਾਸ ਜੰਗ: ਹੁਣ ਤੱਕ 40,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਫਲਸਤੀਨੀ ਨਾਗਰਿਕ ਮਾਰੇ ਗਏ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ
