ਰਿਸ਼ੀ
ਭਾਰਤ ਨੇ ਮਈ 2024 ਦੌਰਾਨ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਰਮੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ, ਅਧਿਕਤਮ ਅਤੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਤਾਪਮਾਨ ਅਕਸਰ ਸੀਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਮਈ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਹਫ਼ਤੇ, ਖ਼ਾਸਕਰ 26-29 ਮਈ ਦਰਮਿਆਨ, ਉੱਤਰੀ ਅਤੇ ਮੱਧ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਖ਼ਤ ਗਰਮੀ ਦਾ ਦੌਰ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਰਿਕਾਰਡ ਤਾਪਮਾਨ 49.1 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਸੀ।
ਹੀਟਵੇਵ ਮਨੁੱਖੀ ਸਹਿਣਸ਼ੀਲਤਾ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ
ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਮਈ ਮਹੀਨੇ ‘ਚ ਜੋ ਹੀਟਵੇਵ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਹੋਰ ਸਾਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਡੇਢ ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਵੱਧ ਗਰਮ ਸੀ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਪਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਭਾਰਤ ‘ਚ ਜੋ ਗਰਮੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਆਈ ਹੈ, ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਸਹਿਣਸ਼ੀਲਤਾ ਤੋਂ ਕਿਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਜੈਵਿਕ ਇੰਧਨ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਹੈ।
37 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾਪਮਾਨ 45 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ
37 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ 45 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਗਰਮੀ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੀ ਚਿਤਾਵਨੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 24 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਦੂਜੇ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵੱਖਰਾ ਸੀ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ‘ਚ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਮੰਗ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਗਰਮੀ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਵਸਨੀਕਾਂ ਨੂੰ ਏਅਰ ਕੰਡੀਸ਼ਨ ਅਤੇ ਪੱਖਿਆਂ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਰਹਿਣਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ।
ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਮਈ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਗਰਮੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਗਰਮ ਰਹੀ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਗਰਮੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਮਨੁੱਖੀ ਸਹਿਣਸ਼ੀਲਤਾ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਵੱਧ ਸੀ। ਕਲਾਈਮੋਮੀਟਰ ਸਮੀਖਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਮਈ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਗਰਮੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਸੀ। ਇਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੈ ਅਲ ਨੀਨੋ ਪ੍ਰਭਾਵ, ਕੇਂਦਰੀ ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਮਹਾਸਾਗਰ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਦਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਪਸ਼, ਗ੍ਰੀਨਹਾਉਸ ਗੈਸਾਂ ਕਾਰਨ ਗਰਮੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ।
ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਦਹਾਕਿਆਂ (2002-2023) ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਧੇਰੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਵਿਧੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਟਕਰਾਉਣ ਵਾਲੀ ਹੀਟਵੇਵ ਹੁਣ ਲਗਭਗ 1.5 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੀਬਰ ਹੈ।
ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਸਾਲ 1979-2001 ਅਤੇ ਸਾਲ 2001-2023 ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕਰਕੇ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਸਾਲ 2024 ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਰਮ ਰਹੇਗਾ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੀਟਵੇਵ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਮਈ ਵਿੱਚ ਗਰਮੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਡੇਢ ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗਰਮ ਸੀ। ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਸਾਇੰਟਿਫਿਕ ਰਿਸਰਚ ਦੇ ਡੇਵਿਡ ਫ੍ਰਾਂਡਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ‘ਚ ਤਾਪਮਾਨ 50 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਦੇ ਨੇੜੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕੋਈ ਤਕਨੀਕੀ ਹੱਲ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਦਾ ਨਿਕਾਸ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਜਲਵਾਯੂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਪੂਰੀ ਰਿਪੋਰਟ www.climameter.org ਇਸ ਸਾਈਟ ‘ਤੇ ਪੜ੍ਹਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਬੇਦਾਅਵਾ: ਖ਼ਬਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਕੁਝ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਸੁਝਾਅ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਬੰਧਤ ਮਾਹਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਜ਼ਰੂਰ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਦਿਲ ‘ਚ ਪਾਣੀ ਭਰਨ ਨਾਲ ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਾਣੋ ਦੋਵਾਂ ‘ਚ ਫਰਕ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ?
ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਹੈਲਥ ਟੂਲਸ ਨੂੰ ਦੇਖੋ-
ਆਪਣੇ ਬਾਡੀ ਮਾਸ ਇੰਡੈਕਸ (BMI) ਦੀ ਗਣਨਾ ਕਰੋ
