ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਚੋਣ ਨਤੀਜੇ: ਇਸ ਵਾਰ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਦੇ ਚੋਣ ਨਤੀਜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਉਥਲ-ਪੁਥਲ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਨੈਲਸਨ ਮੰਡੇਲਾ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਅਫਰੀਕਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਂਗਰਸ (ਏਐਨਸੀ) ਨੂੰ ਇਸ ਵਾਰ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਬਹੁਮਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ। ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਰੰਗਭੇਦ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਪਾਰਟੀ ਨਾਲ ਅਜਿਹਾ ਪਿਛਲੇ ਤੀਹ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਹੋਈਆਂ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 99 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ, ਜਿਸ ‘ਚ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਪਾਰਟੀ ਏ.ਐੱਨ.ਸੀ. ਨੂੰ ਸਿਰਫ 40 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਅੰਕੜਾ ਬਹੁਮਤ ਤੋਂ ਕਾਫੀ ਪਿੱਛੇ ਹੈ। 30 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ 1994 ਵਿੱਚ ਨੈਲਸਨ ਮੰਡੇਲਾ ਦੇ ਚੁਣੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਏਐਨਸੀ ਨੂੰ ਬਹੁਮਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ਸੀ।
ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਦੇ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਅੰਤਿਮ ਨਤੀਜੇ ਜਾਰੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਪਰ ANC ਬਹੁਮਤ ਲਈ 50 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਮਤਦਾਨ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ 99 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਮੁਤਾਬਕ ਅੱਜ ਯਾਨੀ ਐਤਵਾਰ ਤੱਕ ਪੂਰੇ ਨਤੀਜੇ ਐਲਾਨੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਵਾਰ ਦੇ ਚੋਣ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਫਲਤਾ ਦੱਸਿਆ ਹੈ।
ANC ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪਾਰਟੀ ਹੈ
ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਬਹੁਮਤ ਨਾ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਏਐਨਸੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪਾਰਟੀ ਬਣ ਕੇ ਉਭਰੀ ਹੈ। ਅਫਰੀਕਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸਿਰਿਲ ਰਾਮਾਫੋਸਾ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਚੁਣਨ ਲਈ ਗੱਠਜੋੜ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲੈਣਾ ਪਏਗਾ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਦੀ ਸੰਸਦ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਤੀਜੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਏਐਨਸੀ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਏਐਨਸੀ ਦਾ ਰਾਹ ਹੋਰ ਵੀ ਔਖਾ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਹੁਣ ਤੱਕ ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀ ਗਠਜੋੜ ਲਈ ਅੱਗੇ ਨਹੀਂ ਆਈ ਹੈ।
ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਦੀ ਮੁੱਖ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀ ‘ਡੈਮੋਕ੍ਰੇਟਿਕ ਅਲਾਇੰਸ’ ਨੂੰ ਕਰੀਬ 21 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੈਕਬ ਜ਼ੂਮਾ ਦੀ ‘ਐਮਕੇ ਪਾਰਟੀ’ ਨੇ ਪਹਿਲੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ‘ਚ ਹੀ 14 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਤੀਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪਾਰਟੀ ਬਣ ਕੇ ਉਭਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ‘ਆਰਥਿਕ ਆਜ਼ਾਦੀ ਘੁਲਾਟੀਏ’ 9 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵੋਟਾਂ ਨਾਲ ਚੌਥੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਗੱਲਬਾਤ ਦਾ ਦੌਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਸਿਰਿਲ ਰਾਮਾਫੋਸ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ
ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ 50 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਸਾਰੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਰਾਮਾਫੋਸਾ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਅਤੇ ਏਐਨਸੀ ਨਾਲ ਗਠਜੋੜ ਕਰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਐਮਕੇ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਨਹਲਾਮੁਲੋ ਨਦਲੇਲਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਅਸੀਂ ਏਐਨਸੀ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਾਂ, ਪਰ ਸਿਰਿਲ ਰਾਮਾਫੋਸਾ ਨੂੰ ਪਾਰਟੀ ਨੇਤਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।’ ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਡੈਮੋਕ੍ਰੇਟਿਕ ਅਲਾਇੰਸ ਦੇ ਨੇਤਾ ਜੌਹਨ ਸਟੀਨਹੁਈਸਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਅਸੀਂ 30 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕਿ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਏਐਨਸੀ ਦੇ ਬਹੁਮਤ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।’
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਚੀਨੀ ਫੌਜ ਦੀ ਧਮਕੀ: ‘ਤਾਈਵਾਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ’ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਜੰਗ, ਚੀਨੀ ਫੌਜ ਨੇ ਦਿੱਤੀ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਧਮਕੀ