ਰਿਸ਼ੀ
ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ: ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਤਖਤਾਪਲਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਕੇ ਭਾਰਤ ਭੱਜ ਗਈ ਸੀ, ਪਰ ਹੁਣ ਇੱਥੋਂ ਹੋਰ ਕਿਤੇ ਜਾਣਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਦੋ ਹੀ ਵਿਕਲਪ ਹਨ। ਜਾਂ ਤਾਂ ਉਹ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਾਪਸ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਸਰਕਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਮੁਕੱਦਮਾ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ ਜਾਂ ਉਹ ਭਾਰਤ ‘ਚ ਹੀ ਰਹਿਣ, ਜਿਸ ਲਈ ਸ਼ਾਇਦ ਇੱਥੋਂ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਕਦੇ ਵੀ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਤਾਂ ਹੁਣ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਕੋਲ ਕਿਹੜਾ ਵਿਕਲਪ ਹੈ? ਆਖ਼ਰ ਉਹ ਸ਼ਰਨ ਲਈ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਪਰਤਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਕਿਉਂ ਹੈ?
ਜਦੋਂ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਕਾਹਲੀ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਭੱਜ ਗਈ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਵੀ ਉਮੀਦ ਸੀ ਕਿ ਕੁਝ ਦਿਨ ਇੱਥੇ ਰਹਿਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਉਸ ਦਾ ਠਿਕਾਣਾ ਲੱਭ ਲਵੇਗੀ। ਪਰ ਅਜੇ ਤੱਕ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ, ਕਿਉਂਕਿ ਕੋਈ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਣ ਦੇਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਹੁਣ ਸ਼ਾਇਦ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਉਸ ਨੂੰ ਪਨਾਹ ਨਹੀਂ ਦੇਵੇਗਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਕੋਲ ਹੁਣ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਪਾਸਪੋਰਟ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਅੰਤਰਿਮ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਦਾ ਪਾਸਪੋਰਟ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ
ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਮੁਹੰਮਦ ਯੂਨਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਬਣੀ ਅੰਤਰਿਮ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਦਾ ਡਿਪਲੋਮੈਟਿਕ ਪਾਸਪੋਰਟ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ, ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਜਿੱਥੇ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਰਹਿਣ ਦਾ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਹੱਲ ਹੈ। ਭਾਵ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੀ ਰਹਿਣਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਕੋਲ ਵੀ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਪਰਤਣ ਦਾ ਵਿਕਲਪ ਹੈ। ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਜੇਕਰ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਪਾਸਪੋਰਟ ਰੱਦ ਹੋਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਜਾਣੋ?
ਨਵੀਂ ਅੰਤਰਿਮ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਰਹਿ ਚੁੱਕੀ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਵਿਰੁੱਧ ਕਤਲ, ਨਸਲਕੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਅਗਵਾ ਦੇ 30 ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 26 ਕਤਲ, 4 ਨਸਲਕੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਅਗਵਾ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਹੈ। ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੇਟੇ, ਬੇਟੀ ਅਤੇ ਭੈਣ ‘ਤੇ ਵੀ ਅਜਿਹੇ ਹੀ ਗੰਭੀਰ ਮਾਮਲੇ ਦਰਜ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਉਸ ਦੇ ਪੂਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ‘ਤੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕਰਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਜਾਂ ਉਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪੈਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਯਕੀਨੀ ਹੈ।
ਇਸ ਲਈ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹਾਲਾਤ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਲਈ ਅਨੁਕੂਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ। ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਹੋਣ ਵਿੱਚ ਸਮਾਂ ਲੱਗੇਗਾ। ਕੀ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਭਾਰਤ ‘ਚ ਹੀ ਰਹੇਗੀ? ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਉਹ ਰਹਿ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਦੀ ਹਵਾਲਗੀ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਕੀ ਕਰੇਗਾ? ਆਖ਼ਰਕਾਰ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿਚਕਾਰ ਹਵਾਲਗੀ ਸੰਧੀ ਹੈ। ਇਹ ਸੰਧੀ 2013 ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਹੈ।
ਜਾਣੋ ਕੀ ਹੈ ਹਵਾਲਗੀ ਸੰਧੀ?
ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਹਵਾਲਗੀ ਸੰਧੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇੱਕ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਅਪਰਾਧੀ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਉਸ ਅਪਰਾਧੀ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਮੂਲ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਪਰਾਧੀਆਂ ਦੀ ਹਵਾਲਗੀ ਕਰਵਾਈ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਲਿਆਂਦਾ ਹੈ।
ਜਿਵੇਂ ਅਬੂ ਸਲੇਮ ਨੂੰ ਪੁਰਤਗਾਲ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਵਾਪਸ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਛੋਟਾ ਰਾਜਨ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਤੋਂ ਮਲਕੀਤ ਕੌਰ ਅਤੇ ਸੁਰਜੀਤ ਬਦੇਸ਼ਾ ਨੂੰ ਕੈਨੇਡਾ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਲਿਆਂਦਾ ਸੀ। ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਵੱਡੇ ਅਪਰਾਧੀ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਲਿਆਂਦੇ ਗਏ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨ ਅਨੁਸਾਰ ਇੱਥੇ ਸਜ਼ਾਵਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ। ਬਾਕੀ ਮੁਲਕਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਤਾਂ ਛੱਡੋ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਪਰਾਧੀ ਅਨੂਪ ਚੇਤੀਆ ਨੂੰ ਵੀ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਸਪੁਰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਨ ਲੈ ਰਿਹਾ ਉਲਫ਼ਾ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੀ।
ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਖਿਲਾਫ ਕਤਲ-ਅਗਵਾ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਦਰਜ
ਜੇਕਰ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਨੂੰ ਅਪਰਾਧੀ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਹਵਾਲਗੀ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਕੋਲ ਕੀ ਵਿਕਲਪ ਹੋਵੇਗਾ? ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਕੋਈ ਅਪਰਾਧਿਕ ਮਾਮਲਾ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਸ਼ਰਣ ਸਿਆਸੀ ਸ਼ਰਨ ਸੀ। ਅਤੇ ਉਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਨੂੰ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸੌਂਪਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਰ ਹੁਣ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਲਈ ਅਪਰਾਧੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਅਪਰਾਧ ਵੀ ਛੋਟੇ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਉਹ ਕਤਲ, ਨਸਲਕੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਅਗਵਾ ਦੇ ਗੰਭੀਰ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇਸ ਬਾਰੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਨੈਸ਼ਨਲਿਸਟ ਪਾਰਟੀ (ਬੀਐਨਪੀ) ਦੀ ਮੁਖੀ ਅਤੇ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਦੀ ਕੱਟੜ ਵਿਰੋਧੀ ਖਾਲਿਦਾ ਜ਼ਿਆ ਨੇ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਦੀ ਹਵਾਲਗੀ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਮੰਗ ਸਿਆਸੀ ਹੈ ਪਰ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇਸ ਨਾਲ ਫਿਲਹਾਲ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਇਹੀ ਮੰਗ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸੋਚਣਾ ਪਵੇਗਾ।
ਕਿਉਂਕਿ ਮਾਮਲਾ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਬੰਧਾਂ ਅਤੇ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਸਬੰਧਾਂ ਦਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਜੋ ਉਸਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਚੰਗੇ ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਭਾਰਤ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਪਰ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣਾ ਸਰਕਾਰ ਲਈ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਪਹਾੜ ਖੜਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬਾਕੀ ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੂੰ ਦੇਖਣਾ ਪਵੇਗਾ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ- ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੇ ਬੀਚ ‘ਤੇ ਮਿਲੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਡਾਇਨਾਸੌਰ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ, 10 ਸਾਲ ਦੀ ਬੱਚੀ ਨੇ ਕੀਤੀ ਦਿਲਚਸਪ ਖੋਜ
