ਰਿਸ਼ੀ
ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਭਾਰਤ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਪੰਜਵੀਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੀ ਤੇਜ਼ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਕਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਤੱਕ ਚੌਥੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਬਣ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ 2030 ਤੱਕ ਤੀਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਬਣ ਜਾਵੇਗੀ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਗੁਆਂਢੀ ਮੁਲਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਹੈ, ਜੋ ਸਿਰ ਤੋਂ ਪੈਰਾਂ ਤੱਕ ਕਰਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਜਿਥੇ ਆਮ ਲੋਕ ਮਹਿੰਗਾਈ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਹਨ, ਉਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਸਰਕਾਰੀ ਖਰਚੇ ਲਈ ਵੀ ਪੈਸੇ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਸ ਸਾਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀਵਾਲੀਆ ਹੋਣ ਦੀ ਕਗਾਰ ‘ਤੇ ਸੀ ਪਰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੁਦਰਾ ਫੰਡ (ਆਈ.ਐੱਮ.ਐੱਫ.) ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਮਿੱਤਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਅਜਿਹਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾ ਲਿਆ।
ਉਸ ਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਚੀਨ, ਸੰਯੁਕਤ ਅਰਬ ਅਮੀਰਾਤ, ਤੁਰਕੀ ਅਤੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਮਦਦ ਮੰਗਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼ਹਿਬਾਜ਼ ਸ਼ਰੀਫ ਇਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਕ ਦੌਰੇ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਦੁਰਦਸ਼ਾ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮਦਦ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੁਝ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਵੱਡੀ ਰਕਮ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਯੂਏਈ ਅਤੇ ਸਾਊਦੀ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ਅਰਬਾਂ ਦਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਅੰਤਰ ਹੈ। ਵਿਕਾਸ, ਮਹਿੰਗਾਈ, ਜੀਡੀਪੀ ਹਰ ਪੱਖ ਤੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਬਹੁਤ ਛੋਟਾ ਹੈ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਤਿੰਨ ਦਹਾਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਸਥਿਤੀ ਬਿਲਕੁਲ ਉਲਟ ਸੀ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਤਾਕਤ ਸੀ ਅਤੇ ਅੱਜ ਉੱਥੇ ਜੋ ਸਥਿਤੀ ਹੈ, ਉਹ ਭਾਰਤ ਵਰਗੀ ਹੀ ਸੀ।
1960 ਤੋਂ 1991 ਦਰਮਿਆਨ 30 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮਹਿੰਗਾਈ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਵੱਧ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਕੁਝ ਸਾਲ ਅਜਿਹੇ ਵੀ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ‘ਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਨ ਪਰ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਚ ਫਰਕ ਬਹੁਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ 1960, 1970, 1977 ਅਤੇ 1985 ਵਿੱਚ ਮਹਿੰਗਾਈ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ ਪਰ 1960 ਅਤੇ 1977 ਹੀ ਅਜਿਹੇ ਸਾਲ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਫਰਕ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ। ਬਾਕੀ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਫਰਕ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਸੀ।
| ਸਾਲ | ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮਹਿੰਗਾਈ ਅਤੇ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ (ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਿੱਚ) | ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਮਹਿੰਗਾਈ ਅਤੇ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ (ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਿੱਚ) |
| 1960 | 1.78 | 6.95 |
| 1961 | 1.7 | 1.64 |
| 1962 | 3.63 | -0.52 |
| 1963 | 2. 95 | 1.46 |
| 1964 | 13.36 | 4.18 |
| 1965 | 9.47 | 5.57 |
| 1966 | 10.8 | 7.23 |
| 1967 | 13.06 | 6.81 |
| 1968 | 3.24 | 0.17 |
| 1969 | -0.58 | 3.19 |
| 1970 | 5.09 | 5.35 |
| 1971 | 3.08 | 4.73 |
| 1972 | 6.44 | 5.18 |
| 1973 | 16.94 | 23.07 |
| 1974 | 28.6 | 26.66 |
| 1975 | 5.75 | 20.9 |
| 1976 | -7.63 | 7.16 |
| 1977 | 8.31 | 10.13 |
| 1978 | 2.52 | 6.14 |
| 1979 | 6.28 | 8.27 |
| 1980 | 11.35 | 11.94 |
| 1981 | 13.11 | 11.88 |
| 1982 | 7.89 | 5.9 |
| 1983 | 11.87 | 6.86 |
| 1984 | 8.32 | 6.09 |
| 1985 | 5.56 | 5.61 |
| 1986 | 8.73 | 3.51 |
| 1987 | 8.8 | 4.68 |
| 1988 | 9.38 | 8.84 |
| 1989 | 7.07 | 7.84 |
| 1990 | 8.97 | 9.05 |
| 1991 | 13.87 | 11.79 |
ਜੀਡੀਪੀ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਭਾਰਤ ਨਾਲੋਂ ਵੱਡੀ ਤਾਕਤ ਸੀ। 1961 ਅਤੇ 1991 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਜੀਡੀਪੀ ਵਿਕਾਸ ਦਰ ਹਰ ਸਾਲ 5 ਤੋਂ 6 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਅਜਿਹੇ ਸਨ ਜਦੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਵਿਕਾਸ ਦਰ 10 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਉਪਰ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕਈ ਵਾਰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਜੀਡੀਪੀ ਵਿਕਾਸ ਦਰ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਚਲੀ ਗਈ ਸੀ।
| ਸਾਲ | ਭਾਰਤ ਦੀ ਜੀਡੀਪੀ ਵਿਕਾਸ ਦਰ (ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਿੱਚ) | ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਜੀਡੀਪੀ ਵਿਕਾਸ ਦਰ (ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਿੱਚ) |
| 1961 | 3.72 | 5.99 |
| 1962 | 2.93 | 4.48 |
| 1963 | 5.99 | 8.69 |
| 1964 | 7.45 | 7.57 |
| 1965 | -2.64 | 10.42 |
| 1966 | -0.06 | 5.79 |
| 1967 | 7.83 | 5.4 |
| 1968 | 3.39 | 7.23 |
| 1969 | 6.54 | 5.51 |
| 1970 | 5.16 | 11.35 |
| 1971 | 1.64 | 0.47 |
| 1972 | -0.55 | 0.81 |
| 1973 | 3.3 | 7.06 |
| 1974 | 1.1 | 3.54 |
| 1975 | 9.15 | 4.21 |
| 1976 | 1. 66 | 5.16 |
| 1977 | 7.25 | 3. 95 |
| 1978 | 5.71 | 8.05 |
| 1979 | -5.24 | 3.76 |
| 1980 | 6.74 | 10.22 |
| 1981 | 6.01 | 7.92 |
| 1982 | 3.48 | 6.54 |
| 1983 | 7.29 | 6.78 |
| 1984 | 3.82 | 5.07 |
| 1985 | 5.25 | 7.59 |
| 1986 | 4.78 | 5.5 |
| 1987 | 3. 97 | 6.45 |
| 1988 | 9.63 | 7.63 |
| 1989 | 5. 95 | 4. 96 |
| 1990 | 5.53 | 5.06 |
| 1991 | 1.06 | 5.06 |
1991 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਾਲਾਤ ਬਦਲਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲੋਂ ਵੱਡੀ ਤਾਕਤ ਬਣ ਕੇ ਉਭਰਿਆ। 2022 ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਜੀਡੀਪੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਮਹਿੰਗਾਈ ਤੱਕ ਹਰ ਪੱਖੋਂ ਬਿਹਤਰ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਵੱਲ ਵਧਦਾ ਰਿਹਾ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਕਦੇ ਭਾਰਤ ਨਾਲੋਂ ਵੱਡੀ ਤਾਕਤ ਸੀ, ਅੱਜ ਹਰ ਪਾਸੇ ਭੀਖ ਮੰਗਣ ਦੇ ਚਰਚੇ ਹਨ, ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਤੀਹ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਬੈਲੇਂਸ ਸ਼ੀਟ ਦੇਖੋ।
