ਰਿਸ਼ੀ
ਰੂਸ ਭਾਰਤ ਸਬੰਧ: ਰੂਸ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀ ਤਾਇਨਾਤੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵੱਡਾ ਕਦਮ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਆਪਰੇਸ਼ਨਲ ਸਬੰਧ ਵਧਣਗੇ। ਦਰਅਸਲ, ਰੂਸ ਨੇ ਇੱਕ ਲੌਜਿਸਟਿਕ ਸਮਝੌਤੇ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਾਲ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀ ਤਾਇਨਾਤੀ ਲਈ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਹੈ। ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਫੌਜੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ‘ਚ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਲੌਜਿਸਟਿਕ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਗੇ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਰਿਫਿਊਲਿੰਗ, ਰੱਖ-ਰਖਾਅ ਅਤੇ ਸਪਲਾਈ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਰੂਸੀ ਮੀਡੀਆ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੂਸੀ ਫੌਜੀ, ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਅਤੇ ਜੰਗੀ ਬੇੜੇ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਵੈਸੇ ਵੀ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਰੂਸ ਦੀ ਦੋਸਤੀ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਲੁਕੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਆਧੁਨਿਕ ਰੂਸੀ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਅਤੇ ਮਿਗ ਅਤੇ ਸੁਖੋਈ ਵਰਗੇ ਹਥਿਆਰ ਮਿਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਹੁਣ ਇਸ ਅਹਿਮ ਕਦਮ ਨੇ ਦੋਸਤੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਮਾਹਰ ਨੇ ਕਿਹਾ- ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ
ਸਪੁਟਨਿਕ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਨਿਊਜ਼ ਏਜੰਸੀ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਸਮਝੌਤਾ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਭਾਰਤੀ ਪੱਖ ਤੋਂ ਵੀ ਸਲਾਹ ਲਈ ਗਈ ਸੀ। ਰੂਸ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮਿਖਾਇਲ ਮਿਸ਼ੁਸਟੀਨ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿਚ ਰੂਸੀ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੂੰ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਸਨ। ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰੇ, ਤਾਂ ਜੋ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਫੌਜਾਂ ਦੀ ਤਾਇਨਾਤੀ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ‘ਤੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ। ਜਦੋਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਰੂਸੀ ਮਾਹਿਰ ਅਲੈਕਸੀ ਕੁਪ੍ਰਿਆਨੋਵ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਫੈਸਲਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਰੂਸੀ ਜਾਂ ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਿਕ ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਅਲੈਕਸੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਤੈਨਾਤੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਰਸਮੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਅਜਿਹਾ ਸਮਝੌਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਹਰ 5 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਵਧਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਮਝੌਤਾ ਸੈਨਿਕਾਂ ਲਈ ਪਾਸਪੋਰਟ ਅਤੇ ਵੀਜ਼ਾ ਨਿਯੰਤਰਣ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਛੋਟ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਨਾਟੋ ਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਸੰਦੇਸ਼ ਹੈ
ਰੂਸੀ ਸਿਆਸੀ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ ਸਟੈਨਿਸਲਾਵ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ‘ਤੇ ਆਪਣੀ ਰਾਏ ਦਿੱਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਸਮਝੌਤਾ ਵਿਆਪਕ ਯੂਰੇਸ਼ੀਅਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਹੈ। ਇਹ ਉੱਤਰੀ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਡੋਰ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਚੀਨ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸੁਰੱਖਿਆ ਰਣਨੀਤੀ ਲਈ ਸੰਪਰਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਮਝੌਤਾ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸੰਦੇਸ਼ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਰੂਸ ਦੀ ਭਾਈਵਾਲੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਮਾਹਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨਾਟੋ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ‘ਤੇ ਦਬਾਅ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਰੂਸ ਵਿਚਾਲੇ ਇਹ ਸਮਝੌਤਾ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸੰਦੇਸ਼ ਹੈ।
