ਰਿਸ਼ੀ
ਹੱਜ 2024 ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਪੂਰੀ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਹੱਜ ਯਾਤਰਾ 14 ਜੂਨ ਤੋਂ 19 ਜੂਨ ਤੱਕ ਹੋਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਲਈ ਕਰੀਬ 20 ਲੱਖ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਮੱਕਾ ਪਹੁੰਚੇ ਸਨ। ਹੁਣ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਹੱਜ ਯਾਤਰਾ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਸੰਯੁਕਤ ਅਰਬ ਅਮੀਰਾਤ ਇਸ ਸਤੰਬਰ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹੱਜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਲਈ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬੁੱਧਵਾਰ (19 ਜੂਨ, 2024) ਨੂੰ, ਯੂਏਈ ਨੇ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਕਿ ਸਤੰਬਰ ਤੋਂ, ਲੋਕ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਇਸਲਾਮਿਕ ਅਫੇਅਰ ਅਥਾਰਟੀ ਦੀ ਅਧਿਕਾਰਤ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ‘ਤੇ ਜਾ ਕੇ ਹੱਜ 2025 ਤੀਰਥ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਰਜਿਸਟਰ ਕਰ ਸਕਣਗੇ।
ਯੂਏਈ ਦੀ ਜਨਰਲ ਅਥਾਰਟੀ ਫਾਰ ਇਸਲਾਮਿਕ ਅਫੇਅਰਜ਼, ਐਂਡੋਮੈਂਟਸ ਐਂਡ ਜ਼ਕਾਤ (AWQAF) ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਸਿਰਫ ਉਹੀ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵੈਧ ਹੋਵੇਗੀ ਜੋ ਅਥਾਰਟੀ ਦੀ ਐਪ ਜਾਂ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਰਾਹੀਂ ਅਪਲਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਇਸਲਾਮਿਕ ਅਫੇਅਰ ਅਥਾਰਟੀ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਕਾਗਜ਼ੀ ਕਾਰਜ ਆਨਲਾਈਨ ਪੂਰੇ ਕਰਨੇ ਪੈਣਗੇ।
ਇਸ ਸਾਲ 88 ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਕਰੀਬ 20 ਲੱਖ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਹੱਜ ਕਰਨ ਲਈ ਮੱਕਾ ਪਹੁੰਚੇ ਸਨ ਪਰ ਰਿਕਾਰਡ ਤੋੜ ਗਰਮੀ ਕਾਰਨ ਕਈ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। 14 ਜੂਨ ਨੂੰ ਹੱਜ ਯਾਤਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨ 44 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤਾਪਮਾਨ ਨਾਲ ਹੱਜ ਯਾਤਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਹੱਜ ਦੇ ਆਖਰੀ ਦਿਨ ਤਾਪਮਾਨ 51 ਡਿਗਰੀ ਨੂੰ ਵੀ ਪਾਰ ਕਰ ਗਿਆ ਸੀ। ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਵੱਲੋਂ ਹੱਜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਗਰਮੀ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਦੇਣ ਲਈ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਕਈ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਮਿਸਟਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਲਗਾਏ ਗਏ ਸਨ। ਰਸਤੇ ਢੱਕੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਛਤਰੀਆਂ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਸੀ ਪਰ ਮੱਕਾ ਅਤੇ ਮਦੀਨੇ ਦੀ ਭਿਆਨਕ ਗਰਮੀ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇਹ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਫੇਲ ਹੋ ਗਏ।
ਇਸ ਸਾਲ ਹੱਜ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਗਰਮੀ ਕਾਰਨ 900 ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਗੁਆ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ‘ਚੋਂ 600 ਇਕੱਲੇ ਮਿਸਰ ਦੇ ਹਨ। ਮਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ 68 ਭਾਰਤੀ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਵੱਲੋਂ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਕੋਈ ਅਧਿਕਾਰਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕਈ ਸਾਊਦੀ ਡਿਪਲੋਮੈਟਾਂ ਨੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਕ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਈ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਆਮ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਕਈ ਬਜ਼ੁਰਗ ਵੀ ਹੱਜ ਲਈ ਆਏ ਸਨ, ਜਦਕਿ ਕੁਝ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਗਰਮੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਵਿੱਚ ਗਰਮੀ ਦੇ ਤਣਾਅ ਦੇ 2,700 ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ।
