ਰਿਸ਼ੀ
ਇਜ਼ਰਾਈਲ-ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਯੁੱਧ: ਇਜ਼ਰਾਇਲੀ ਫੌਜ ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ (11 ਨਵੰਬਰ) ਨੂੰ ਦੱਖਣੀ ਲੇਬਨਾਨ ਦੇ 21 ਪਿੰਡਾਂ ਨੂੰ ਖਾਲੀ ਕਰਨ ਦੀ ਚਿਤਾਵਨੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਟਰੰਪ ਦੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਚੋਣ ਜਿੱਤਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੇਬਨਾਨ ਵਿਚ ਇਜ਼ਰਾਇਲੀ ਹਮਲੇ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਇਜ਼ਰਾਇਲੀ ਫੌਜ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਬਾਹ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਇਸ ਯੁੱਧ ‘ਚ ਇੰਨਾ ਨੁਕਸਾਨ ਝੱਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਦੋਵਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਲੜਾਈ ਹੋਰ ਭਿਆਨਕ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਹੁਣ ਤੱਕ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਚੀਫ ਹਸਨ ਨਸਰੱਲਾਹ ਸਮੇਤ ਕਈ ਚੋਟੀ ਦੇ ਕਮਾਂਡਰਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਕਰੀਬ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਲੜਾਕੇ ਮਾਰੇ ਗਏ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਪੰਜ ਹਜ਼ਾਰ ਦੇ ਕਰੀਬ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋਏ ਹਨ।
ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਦਾ ਗਠਨ 42 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋਇਆ ਸੀ
ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਦਾ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣਾ ਉਥੋਂ ਦੇ ਸ਼ੀਆ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਕੜ ਗੁਆਉਣ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਹੁਣ ਪਿੱਛੇ ਹਟਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਸ਼ੀਆ ਇਸ ‘ਤੇ ਦੁਬਾਰਾ ਕਦੇ ਭਰੋਸਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਗੇ ਅਤੇ ਜਿਸ ਮਕਸਦ ਲਈ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ 42 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਲੇਬਨਾਨ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ਦੀ ਕਗਾਰ ‘ਤੇ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਦੀ ਇਸ ਜ਼ਿੱਦ ਨੂੰ ਤੋੜਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਸਮਝੌਤੇ ‘ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਇਜ਼ਰਾਇਲੀ ਫੌਜ ਦੱਖਣੀ ਲੇਬਨਾਨ ਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਲਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਹਟੇਗੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਉਹ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲੈਂਦੀ ਹੈ।
ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਨੂੰ ਮਦਦ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ
ਦਰਅਸਲ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਲੇਬਨਾਨ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਜਿੰਨੀ ਜਲਦੀ ਸੰਭਵ ਹੋ ਸਕੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖੇਤਰ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼ਾਂਤੀ ਸਮਝੌਤੇ ਵਿੱਚ ਜਿੱਥੇ ਵੀ ਉਹ ਆਪਣੀ ਸਰਹੱਦ ਸਥਾਪਤ ਕਰੇਗਾ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਰੂਸ ਨਾਲ ਸੰਚਾਰ ਦਾ ਇੱਕ ਚੈਨਲ ਵੀ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸੀਰੀਆ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਤੋਂ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਨੂੰ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ। ਜੇਕਰ ਰੂਸ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਨੂੰ ਹਥਿਆਰ ਮੁਹੱਈਆ ਨਹੀਂ ਕਰਵਾਏਗਾ ਤਾਂ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਲਈ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨਾਲ ਲੜਨਾ ਹੋਰ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।
ਜੇਕਰ ਰੂਸ ਪਿੱਛੇ ਹਟਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਲੇਬਨਾਨ ਨਾਲ ਲੱਗਦੀ ਸੀਰੀਆ ਸਰਹੱਦ ‘ਤੇ ਹੋਰ ਹਮਲਾਵਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀਰੀਅਨ ਫਰੰਟ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਦਾ ਇੱਕ ਸਮਰਥਨ ਵੀ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਇਰਾਨ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਨੂੰ ਮਦਦ ਭੇਜਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਕੋਲ ਦੋ ਹੀ ਰਸਤੇ ਹਨ, ਇਕ ਸਮੁੰਦਰ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸੀਰੀਆ, ਪਰ ਬਦਲਦੇ ਹਾਲਾਤ ਵਿਚ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਨੂੰ ਦੋਹਾਂ ਰਸਤਿਆਂ ਰਾਹੀਂ ਮਦਦ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
