ਰਿਸ਼ੀ
ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ: Zomato, Swiggy, Uber ਅਤੇ Amazon ਵਰਗੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਗਿਗ ਵਰਕਰ ਹਰ ਸਾਲ 2.50 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਮਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਗਿੱਗ ਡਿਲੀਵਰੀ ਵਰਕਰਾਂ ਦੀ ਕਮਾਈ ਇੰਨੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਭਰਨ ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਣ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ‘ਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਨੂੰ ਟੈਕਸ ਸੰਬੰਧੀ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੀ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਰੇ ਵਿੱਤੀ ਸੰਕਟ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਹਨ। ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਇੱਕ ਸਰਵੇਖਣ ਅਨੁਸਾਰ, ਗਿਗ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਉਭਰੀ ਹੈ। ਕਈ ਵੱਡੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਤਰੱਕੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਪਰ ਕਰਮਚਾਰੀ ਤਰੱਕੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ 40 ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ 2000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਗਿੱਗ ਵਰਕਰਾਂ ਦੀ ਰਾਏ ਲਈ ਗਈ।
Zomato, Swiggy ਅਤੇ Amazon ਵਰਗੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਗਿਗ ਵਰਕਰ
ਬੋਰਜ਼ੋ ਦੁਆਰਾ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ, ਮੁੰਬਈ, ਬੈਂਗਲੁਰੂ, ਹੈਦਰਾਬਾਦ, ਕੋਲਕਾਤਾ ਅਤੇ ਚੇਨਈ ਸਮੇਤ ਕਈ ਟੀਅਰ 1, ਟੀਅਰ 2 ਅਤੇ ਟੀਅਰ 3 ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਲਗਭਗ 78 ਫੀਸਦੀ ਗਿਗ ਵਰਕਰ ਇਕ ਸਾਲ ਵਿਚ 2.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਮਾ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ‘ਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕਰਮਚਾਰੀ Zomato, Swiggy, Uber ਅਤੇ Amazon ਵਰਗੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ‘ਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਬੋਰਜ਼ੋ ਦੇ ਐਮਡੀ ਯੂਜੀਨ ਪੈਨਫਿਲੋਵ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਟੈਕਸ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੀ ਕਮਾਈ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹ ਵਿੱਤੀ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਸਮਝ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਾਰੇ ਆਪਣੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੇ ਖਰਚੇ ਪੂਰੇ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝੇ ਹੋਏ ਹਨ।
ਪੱਕੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਕਈ ਲਾਭ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਰਹੇ
ਸੇਵਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਜਾਂ ਅਸਥਾਈ ਤਨਖਾਹ ਕਮਾਉਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗਿਗ ਵਰਕਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਲੋਕ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਪੱਕੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਲਾਭ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੇ। ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਲਗਭਗ 61 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਗਿੱਗ ਵਰਕਰ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਸਲੈਬ ਬਾਰੇ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹਨ। ਸਿਰਫ 33.5 ਫੀਸਦੀ ਜਿਗ ਵਰਕਰ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਰਿਟਰਨ ਭਰਦੇ ਹਨ। ਰਿਟਰਨ ਭਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਵੀ 66 ਫੀਸਦੀ ਜ਼ੀਰੋ ਰਿਟਰਨ ਭਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ 42 ਫੀਸਦੀ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਈਟੀਆਰ ਫਾਈਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਇੱਛਾ ਪ੍ਰਗਟਾਈ ਕਿ ਉਹ ਟੈਕਸ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 70 ਲੱਖ ਗਿਗ ਵਰਕਰ ਹਨ, ਇਹ ਅੰਕੜਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧੇਗਾ।
ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਸਿਰਫ 23 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਗਿਗ ਵਰਕਰ ਹੀ ਮਿਊਚਲ ਫੰਡਾਂ ਵਿੱਚ 500 ਤੋਂ 1000 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਨਾਲ ਹੀ, ਸਿਰਫ 26 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਨੀਤੀ ਆਯੋਗ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 70 ਲੱਖ ਗੀਗ ਵਰਕਰ ਹਨ। ਸਾਲ 2030 ਤੱਕ ਇਹ ਅੰਕੜਾ 2.5 ਕਰੋੜ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬੋਰਜੋ ਵੱਲੋਂ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਸਰਵੇਖਣ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗਿੱਗ ਵਰਕਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 38 ਫੀਸਦੀ 12ਵੀਂ ਪਾਸ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ 29 ਫੀਸਦੀ ਲੋਕ ਅਜਿਹੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬੀ.ਏ., ਬੀ.ਕਾਮ ਅਤੇ ਬੀ.ਐੱਸ.ਸੀ.
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਬਜ਼ਾਰ ਸਟਾਈਲ ਰਿਟੇਲ: ਰੇਖਾ ਝੁਨਝੁਨਵਾਲਾ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਕੰਪਨੀ ਲਿਆ ਰਹੀ ਹੈ IPO, ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਉਡੀਕ ਰਹੇ ਸਨ
