ਰਿਸ਼ੀ
ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ ਮੀਟਿੰਗ: ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਤਾਇਵਾਨ ਨਾਲ ਚੱਲ ਰਹੇ ਤਣਾਅ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਚੀਨ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਮੁਸਲਿਮ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਚੀਨੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਮੁਤਾਬਕ ਮਿਸਰ, ਸੰਯੁਕਤ ਅਰਬ ਅਮੀਰਾਤ, ਬਹਿਰੀਨ ਅਤੇ ਟਿਊਨੀਸ਼ੀਆ ਦੇ ਨੇਤਾ ਇਸ ਹਫਤੇ ਚੀਨ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਨਗੇ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਮਿਸਰ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਬਦੇਲ ਫਤਾਹ ਅਲ-ਸੀਸੀ, ਟਿਊਨੀਸ਼ੀਆ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਕੈਸ ਸਈਦ, ਬਹਿਰੀਨ ਦੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਹਮਦ ਅਤੇ ਯੂਏਈ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ੇਖ ਮੁਹੰਮਦ ਬਿਨ ਜਾਏਦ ਅਲ ਨਾਹਯਾਨ ਚੀਨ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਨਗੇ। ਚੀਨੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੀ ਬੁਲਾਰਾ ਹੁਆ ਚੁਨਯਿੰਗ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਸਾਰੇ ਨੇਤਾ 28 ਮਈ ਤੋਂ 1 ਜੂਨ ਦਰਮਿਆਨ ਚੀਨ ਦਾ ਸਰਕਾਰੀ ਦੌਰਾ ਕਰਨਗੇ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਆਗੂ ਚੀਨ-ਅਰਬ ਰਾਜ ਸਹਿਯੋਗ ਫੋਰਮ ਦੀ 10ਵੀਂ ਮੰਤਰੀ ਪੱਧਰੀ ਕਾਨਫਰੰਸ ਦੇ ਉਦਘਾਟਨੀ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣਗੇ।
ਚੀਨ-ਅਰਬ ਰਾਜ ਸਹਿਯੋਗ ਫੋਰਮ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 2004 ਵਿੱਚ ਤਤਕਾਲੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਹੂ ਜਿਨਤਾਓ ਦੀ ਕਾਹਿਰਾ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਚੀਨ ਨੂੰ ਲੀਗ ਆਫ ਅਰਬ ਸਟੇਟਸ ਦੇ 22 ਮੈਂਬਰਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ, ਇਰਾਕ, ਫਲਸਤੀਨ, ਕੁਵੈਤ ਅਤੇ ਕਤਰ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਸ ਫੋਰਮ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਕੁੱਲ 23 ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਹਰ ਦੋ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਰਾਜਨੀਤੀ, ਆਰਥਿਕਤਾ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਲਈ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ, ਇਹਨਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਊਰਜਾ, ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘੇ ਸਹਿਯੋਗ ਲਈ ਵੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਚੀਨ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕੀ ਕਿਹਾ?
ਚੀਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਬੈਠਕ ‘ਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣਗੇ। ਇਹ ਬੈਠਕ ਬੀਜਿੰਗ ‘ਚ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਸੋਮਵਾਰ ਸਵੇਰੇ ਇਕ ਬ੍ਰੀਫਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਚੀਨ ਦੇ ਉਪ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਡੇਂਗ ਲੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ ਜ਼ਾਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਨਿੱਜੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕਰਨਗੇ। ਇਹ ਬੈਠਕਾਂ ਇਸ ਲਈ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਚੀਨ ਇਜ਼ਰਾਈਲ-ਹਮਾਸ ਯੁੱਧ ‘ਚ ਵਿਚੋਲਗੀ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਚੀਨ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਦੋ-ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਇਆ ਹੈ। ਚੀਨ ਨੇ ਇਸ ਹਿੰਸਾ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਸੰਮੇਲਨ ਵੀ ਬੁਲਾਇਆ ਹੈ। ਡੇਂਗ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੋ ਰਾਜਾਂ ਦਾ ਹੱਲ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਲਈ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਹੱਲ ਹੈ। ਚੀਨ ਦਾ ਟੀਚਾ ਇਜ਼ਰਾਈਲ-ਹਮਾਸ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਖਤਮ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਚੀਨ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਮੁਸਲਿਮ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ
ਚੀਨ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੱਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸ਼ਕਤੀ ਵਜੋਂ ਉਭਰਿਆ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਇੰਡੋ-ਪੈਸੀਫਿਕ ਉੱਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਚੀਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ‘ਚ ਤੇਲ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਅਮਰੀਕਾ ਮੋਹਰੀ ਫੌਜੀ ਅਤੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਸ਼ਕਤੀ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ, ਚੀਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਵਪਾਰਕ ਭਾਈਵਾਲ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਚੀਨ ਨੇ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮੁਸਲਿਮ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਮਜ਼ਬੂਤ ਵਪਾਰਕ ਸਬੰਧ ਬਣਾਏ ਰੱਖੇ ਹਨ। ਚੀਨ ਇਸ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਪਾਰਕ ਅਤੇ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਉਦੇਸ਼ ਵਜੋਂ ਦੇਖਦਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਜਦੋਂ ਚੀਨ ਨੇ ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਵਿਚਾਲੇ ਸਮਝੌਤਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਤਾਂ ਬੀਜਿੰਗ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਚ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਚੀਨ ਸ਼ਾਂਤੀ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾ ਬਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ
ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਆਸੀ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਹੁਣ ਬੇਲਟ ਐਂਡ ਰੋਡ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਨੂੰ ਖਾੜੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵੱਲ ਲਿਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਚੀਨ ਮੁਸਲਿਮ ਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਚ ਆਪਣੀ ਪਕੜ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਵੈਸੇ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਚੀਨ ਦਾ ਵਪਾਰ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਨਾਲ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਉਹ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਫਲਸਤੀਨ ਵਿਚਕਾਰ ਸਮਝੌਤੇ ਦੀ ਦਲਾਲੀ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੂਤ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਚੀਨ-ਤਾਈਵਾਨ ‘ਚ ਕਿਸ ਕੋਲ ਕਿੰਨੇ ਹਥਿਆਰ, ਕੌਣ ਕਿਸ ਨੂੰ ਪਲਾਂ ‘ਚ ਨਸ਼ਟ ਕਰੇਗਾ, ਜਾਣੋ ਜੰਗ ਦੇ ਡਰ ‘ਚ ਫੌਜੀ ਤਾਕਤ
