ਰਿਸ਼ੀ
ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ 2024: ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ‘ਚ 19 ਸਤੰਬਰ 20204 ਨੂੰ ਘਾਟੀ ‘ਚ ਪਹਿਲੇ ਗੇੜ ਦੀ ਵੋਟਿੰਗ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਵੈਸੇ, ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਿਆਸੀ ਵਿਵਾਦ ਵੀ ਸਿਰ ਚੁੱਕ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਵਿਵਾਦ ਹੋਰ ਭਖ ਗਿਆ ਹੈ। ਪੀਪਲਜ਼ ਕਾਨਫਰੰਸ ਦੇ ਮੁਖੀ ਸੱਜਾਦ ਲੋਨ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਧਾਂਦਲੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕੀ 1987 ਵਰਗੀ ਸਥਿਤੀ ਦੁਬਾਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ? ਆਖ਼ਰ 1987 ਵਿਚ ਘਾਟੀ ਵਿਚ ਕੀ ਹੋਇਆ? ਅਤੇ 1987 ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਵਿਵਾਦਪੂਰਨ ਕਿਉਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਚੋਣ ਵਿੱਚ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ ਕਿਸਮਤ ਬਦਲ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਚੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਬੰਦੂਕਾਂ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਈਆਂ। ਦਰਅਸਲ, ਸੋਮਵਾਰ (16 ਸਤੰਬਰ 2024) ਨੂੰ ਪੀਪਲਜ਼ ਕਾਨਫਰੰਸ ਦੇ ਮੁਖੀ ਸੱਜਾਦ ਲੋਨ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਚੋਣ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਦਖ਼ਲ ਦੇ ਕੇ 1987 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਇਹ ਨਹੀਂ ਸੋਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਕਿ ਉਹ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਦਬਾ ਦੇਵੇਗਾ।
ਸੱਜਾਦ ਲੋਨ ਦੇ ਕਲੇਮ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਤੱਤ ਹੈ?
ਮਾਹਿਰ ਰਾਸ਼ਿਦ ਰਾਹਿਲ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿੱਥੋਂ ਤੱਕ ਅਸੀਂ ਦੇਖਿਆ ਹੈ, 1987 ਵਿੱਚ ਉਸ ਸਮੇਂ ਮੁਸਲਿਮ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਫਰੰਟ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਅਧੀਨ ਲਹਿਰ ਸੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਗੜਬੜ ਸੀ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਆਜ਼ਾਦ ਉਮੀਦਵਾਰ ਸਨ। ਜਿਹੜੇ ਨੌਜਵਾਨ ਚੋਣ ਲੜੇ ਜਾਂ ਜਿਹੜੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਮਰਥਕ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਬੰਦੂਕਾਂ ਫੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਸੱਜਾਦ ਲੋਨ ਜੋ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ 1987 ਮੁੜ ਦੁਹਰਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਮੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ ਕਿ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਹੈ, ਅੱਜ ਉਹੀ ਲੋਕ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੱਜਾਦ ਲੋਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਨਫਰੰਸ, ਪੀਡੀਪੀ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਘਾਟੀ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਹੈ।
1987 ਵਿੱਚ ਜਮਾਤ ਦਾ ਧੜਾ ਕਿਵੇਂ ਸੀ?
ਮਾਹਿਰ ਰਾਸ਼ਿਦ ਰਾਹਿਲ ਨੇ ਕਿਹਾ, ’12 ਜਮਾਤਾਂ ਦਾ ਸਮੂਹ ਸੀ। ਜਮਾਤ-ਏ-ਇਸਲਾਮੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਮੁਹੰਮਦ ਯੂਸਫ਼ ਸ਼ਾਹ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਚੋਣ ਜਿੱਤ ਗਏ ਸਨ। ਇਸੇ ਲਈ ਉਹ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਅਜਿਹੀ ਕੋਈ ਚੋਣ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜੋ ਅੱਜ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ‘ਚ ਪਹਿਲੇ ਦੋ ਗੇੜਾਂ ‘ਚ 190 ਆਜ਼ਾਦ ਉਮੀਦਵਾਰ ਆਪਣੀ ਕਿਸਮਤ ਅਜ਼ਮਾ ਰਹੇ ਹਨ? ਰਾਸ਼ਿਦ ਰਾਹਿਲ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰਾਜਨੀਤੀ ਹੁਣ ਵਪਾਰ ਬਣ ਗਈ ਹੈ।
ਸ਼ੇਖ ਅਬਦੁੱਲਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਅਬਦੁੱਲਾ ਹਰ ਘਰ ਤੋਂ ਉਭਰੇਗਾ। ਅੱਜ ਹਰ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਉਮੀਦਵਾਰ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ, ਇਹ ਲੋਕਤੰਤਰ ਲਈ ਚੰਗਾ ਹੈ, ਕੋਈ ਵੀ ਲੜ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਲੋਕ ਜਮਾਤ-ਏ-ਇਸਲਾਮੀ ਨਾਲ ਹੱਥ ਮਿਲਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਦਰਅਸਲ, ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ 23 ਮਾਰਚ 1987 ਨੂੰ ਵੋਟਿੰਗ ਹੋਣੀ ਸੀ। ਮੁਸਲਿਮ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਫਰੰਟ ਨੂੰ ਉਮੀਦ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਜਿੱਤੇਗਾ। ਪਰ ਨਤੀਜੇ ਉਲਟ ਆਏ।
ਕੀ 1987 ਦੁਹਰਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ?
ਇਸ ‘ਤੇ ਰਾਸ਼ਿਦ ਰਾਹਿਲ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਹੁਣ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਵਾਲਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਨੌਜਵਾਨ ਸਮਝ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਕਿ ਲੜਾਈ ਡੱਬੇ ਨਾਲ ਲੜਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ, ਬੰਦੂਕ ਨਾਲ ਨਹੀਂ। ਭਾਵ ਘਾਟੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇ ਰਾਹ ‘ਤੇ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਨੌਜਵਾਨ ਜਾਗਰੂਕ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਸਮਝਦੇ ਹਨ। ਹੱਲ ਬੰਦੂਕ ਤੋਂ ਨਹੀਂ, ਈਵੀਐਮ ਬਾਕਸ ਤੋਂ ਨਿਕਲੇਗਾ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: Atishi Marlena Delhi CM: ਆਤਿਸ਼ੀ ਮਮਤਾ ਬੈਨਰਜੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਦੂਜੀ ਮੌਜੂਦਾ ਮਹਿਲਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਣ ਗਈ ਹੈ।
