ਰਿਸ਼ੀ
ਭਾਰਤ ਦੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੀ ਮੁੱਖ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਵਜੋਂ ਗਿਣਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਸਮੇਤ ਕਈ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਗਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ‘ਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰੇਗੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਭਾਰਤ ਸਾਹਮਣੇ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਸਾਹਮਣੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਆਮਦਨ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ 75 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਇੱਥੇ ਪਹੁੰਚ ਸਕੇਗਾ
ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਨੇ ਤਾਜ਼ਾ ਰਿਪੋਰਟ ‘ਚ ਇਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਆਪਣੀ ਚਿੰਤਾ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦੀ ‘ਵਰਲਡ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਰਿਪੋਰਟ 2024: ਦਿ ਮਿਡਲ ਇਨਕਮ ਟ੍ਰੈਪ’ ‘ਚ ਇਹ ਖਦਸ਼ਾ ਉਭਰਿਆ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਮੱਧ ਆਮਦਨ ਦੇ ਜਾਲ ‘ਚ ਫਸ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ ਅਗਲੇ 75 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਆਮਦਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਬਰਾਬਰੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇਗਾ। ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਮੁਤਾਬਕ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਆਮਦਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਇੱਕ ਚੌਥਾਈ ਹਿੱਸੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਵਿੱਚ 75 ਸਾਲ ਲੱਗ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਚੀਨ ਨੂੰ 10 ਸਾਲ ਹੋਰ ਲੱਗਣਗੇ
ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਦੁਨੀਆ ਦੇ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ ਜੋ ਉੱਚ ਆਮਦਨੀ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਗੰਭੀਰ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਅਨੁਸਾਰ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਅਗਲੇ ਕੁਝ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਆਮਦਨੀ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਣਨ ਲਈ ਕਈ ਗੰਭੀਰ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਚੀਨ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਆਮਦਨ ਦੇ ਇੱਕ ਚੌਥਾਈ ਹਿੱਸੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ 10 ਸਾਲ ਲੱਗਣਗੇ। ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਨੂੰ ਇਹ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ 70 ਸਾਲ ਲੱਗ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਨੀਤੀ ਆਯੋਗ ਨੇ ਵੀ ਇਹ ਕਿਹਾ ਸੀ
ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਥਿੰਕ ਟੈਂਕ, ਨੀਤੀ ਆਯੋਗ ਨੇ ਵੀ ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਮੱਧ ਆਮਦਨ ਦੇ ਜਾਲ ਦੇ ਖ਼ਤਰੇ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ‘ਵਿਜ਼ਨ ਫਾਰ ਡਿਵੈਲਪਡ ਇੰਡੀਆ @ 2047: ਐਨ ਅਪਰੋਚ ਪੇਪਰ’ ਵਿੱਚ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਭਾਰਤ ਲਈ ਇੱਕ ਬਲੂਪ੍ਰਿੰਟ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਇੱਕ ਵਿਕਸਤ ਭਾਰਤ ਦੇ ਟੀਚੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਆਰਥਿਕਤਾ ਨੂੰ ਮੌਜੂਦਾ ਪੱਧਰ ਤੋਂ 9 ਗੁਣਾ ਵਧਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। $3.36 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਆਮਦਨ 2,392 ਡਾਲਰ ਦੇ ਸਾਲਾਨਾ ਪੱਧਰ ਤੋਂ 8 ਗੁਣਾ ਵਧਾਉਣੀ ਪਵੇਗੀ। ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਮੱਧ ਆਮਦਨ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਫਸਣ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਉੱਚ ਆਮਦਨੀ ਵਾਲਾ ਦੇਸ਼ ਬਣਨ ਲਈ, ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਅਗਲੇ 20-30 ਸਾਲਾਂ ਲਈ 7 ਤੋਂ 10 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਮੱਧ ਆਮਦਨ ਦਾ ਜਾਲ ਕੀ ਹੈ?
ਇਤਿਹਾਸਕ ਡੇਟਾ ਮੱਧ ਆਮਦਨੀ ਦੇ ਜਾਲ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ. ਆਲਮੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਦੇ ਪਿਛਲੇ 50 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਦੇਸ਼ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਜੀਡੀਪੀ ਦੇ 10 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੇ ਪੱਧਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਫਸ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਜੀਡੀਪੀ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ 10 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੱਧ ਆਮਦਨ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਫਿਲਹਾਲ ਇਸ ਦਾ ਪੱਧਰ 80 ਹਜ਼ਾਰ ਡਾਲਰ (ਕਰੀਬ 67 ਲੱਖ ਰੁਪਏ) ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: 30 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਜੀਡੀਪੀ, 18000 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਆਮਦਨ! ਨੀਤੀ ਆਯੋਗ ਨੇ ਵਿਕਸਿਤ ਭਾਰਤ ਦਾ ਬਲੂਪ੍ਰਿੰਟ ਦਿੱਤਾ ਹੈ
