ਕੀਮੋਥੈਰੇਪੀ ਡਰੱਗ: ਕੀਮੋਥੈਰੇਪੀ ਇੱਕ ਦਵਾਈ ਹੈ ਜੋ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਦਵਾਈ ਕੈਂਸਰ ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਵਧਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਕੀਮੋਥੈਰੇਪੀ ਦਵਾਈਆਂ ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਖਤਰਨਾਕ ਮੰਨੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਕੀਮੋ ਡਰੱਗਜ਼ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨਿਯਮ ਅਤੇ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਹਨ।
ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਨ ਅਤੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਮੈਡੀਕਲ ਟੀਮ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕੱਪੜੇ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਾਧਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਕੀਮੋ ਦਵਾਈਆਂ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਫਾਰਮਾਸਿਸਟ ਇੱਕ ਖਾਸ ਕਿਸਮ ਦੀ ਫਾਰਮੇਸੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੁਝ ਨਿਯਮ ਪੂਰੇ ਕਰਨੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ।
ਕੀਮੋ ਦਵਾਈ ‘ਤੇ ਜ਼ਹਿਰ ਕਿਉਂ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
ਕੀਮੋਥੈਰੇਪੀ ਦਵਾਈ ਜ਼ਹਿਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਦਵਾਈ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ‘ਤੇ ‘ਜ਼ਹਿਰ’ ਲਿਖਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਦਵਾਈਆਂ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਇਸਨੂੰ ਸਾਵਧਾਨੀ ਨਾਲ ਵਰਤਣ ਲਈ ਚੇਤਾਵਨੀ ਵਜੋਂ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ.
ਓਰਲ ਕੀਮੋ ਵਿੱਚ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ
ਓਰਲ ਕੀਮੋ, ਜਾਂ ਕੀਮੋ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਮੂੰਹ ਜਾਂ ਨਿਗਲ ਕੇ ਲੈਂਦੇ ਹੋ, ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖਤਰਨਾਕ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਟੋਰੇਜ਼ ਅਤੇ ਰੱਖ-ਰਖਾਅ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇਸਨੂੰ ਲੈਂਦੇ ਸਮੇਂ ਇਸਦੇ ਜਾਂ ਸਰੀਰ ਦੇ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਨਾ ਆਉਣ। ਕਈ ਵਾਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਗੋਲੀਆਂ ਜਾਂ ਕੈਪਸੂਲ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਵੇਲੇ ਦਸਤਾਨੇ ਪਹਿਨਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਇਹ ਚਾਰ ਸੰਕੇਤ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸ਼ੂਗਰ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ, ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਨਹੀਂ ਤਾਂ…
ਕੁਝ ਦਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਉਸੇ ਬੋਤਲ ਜਾਂ ਕੰਟੇਨਰ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਕੁਝ ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਵਾਲੇ ਪੈਕੇਜਾਂ ਨੂੰ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਨਿਪਟਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਿਪਟਾਰੇ ਲਈ ਡਰੱਗ ਸਟੋਰ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਓਰਲ ਕੀਮੋ ਸੰਬੰਧੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਬਾਰੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇਖਭਾਲ ਟੀਮ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰੋ। ਹੋਰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ, ਓਰਲ ਜਾਂ ਟੌਪੀਕਲ ਕੀਮੋਥੈਰੇਪੀ ਦੇਖੋ।
ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਓ
ਕੀਮੋ ਲੈਣ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਲਾਜ ਦੌਰਾਨ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਦੋਸਤ ਅਕਸਰ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਸਿਰਫ ਮਰੀਜ਼ ਹੀ ਕੀਮੋ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਜੇਕਰ ਇਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਚਮੜੀ ‘ਤੇ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਛਿੜਕਿਆ ਹੋਇਆ IV ਕੀਮੋ, ਗੋਲੀ ਜਾਂ ਕੈਪਸੂਲ ਤੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਪਾਊਡਰ, ਜਾਂ ਮੂੰਹ ਤੋਂ ਕੋਈ ਤਰਲ ਜਾਂ ਹੋਰ ਕਿਸਮ ਦੇ ਕੀਮੋ ਨੇੜਲੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਖਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਹਫਤੇ ‘ਚ ਸਿਰਫ ਦੋ ਦਿਨ ਕਸਰਤ ਕਰਨ ਨਾਲ ਦਿਮਾਗ ਹੋਵੇਗਾ ਸਰਗਰਮ, ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਵੀ ਦੂਰ ਹੋਣਗੀਆਂ।
ਕੀਮੋ ਦੌਰਾਨ ਅਤੇ 48 ਤੋਂ 72 ਘੰਟਿਆਂ ਬਾਅਦ ਕੀ ਕਰਨਾ ਹੈ
ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਕੀਮੋ ਦਵਾਈਆਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਲਈ ਲਗਭਗ 48 ਤੋਂ 72 ਘੰਟੇ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦਵਾਈਆਂ ਕੂੜੇ ਵਿੱਚ ਨਿਕਲਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਿਸ਼ਾਬ, ਟੱਟੀ, ਹੰਝੂ, ਪਸੀਨਾ ਅਤੇ ਉਲਟੀ। ਜਦੋਂ ਕੀਮੋ ਦਵਾਈਆਂ ਜਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਸਰੀਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਜਲਣ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹੋਰ ਲੋਕ ਅਤੇ ਪਾਲਤੂ ਜਾਨਵਰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜੇਕਰ ਉਹ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
ਤੁਹਾਡੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੀਮੋ ਡਰੱਗਜ਼ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚਾਇਆ ਜਾਵੇ
1. ਤੁਹਾਡੇ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਬਾਥਰੂਮ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਨਾ ਜਾਣ ਦਿਓ।
2. ਟਾਇਲਟ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੋ ਵਾਰ ਫਲੱਸ਼ ਕਰੋ। ਛਿੜਕਣ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਫਲੱਸ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਢੱਕਣ ਨੂੰ ਹੇਠਾਂ ਰੱਖੋ। ਜੇ ਸੰਭਵ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਵੱਖਰੇ ਟਾਇਲਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।
3. ਹਰ ਵਰਤੋਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਟਾਇਲਟ ਸੀਟ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਦਸਤਾਨੇ ਪਹਿਨੋ।
4. ਟਾਇਲਟ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਮੇਸ਼ਾ ਗਰਮ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਸਾਬਣ ਨਾਲ ਹੱਥ ਧੋਵੋ। ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁਕਾਓ।
5. ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਟਾਇਲਟ ਵਿੱਚ ਉਲਟੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਫ਼ ਕਰੋ। ਉੱਥੇ ਰੱਖੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਗਰਮ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਸਾਬਣ ਨਾਲ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਧੋਵੋ।
6. ਜੇਕਰ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਤਰਲ ਨੂੰ ਛੂਹਣ ਦੀ ਲੋੜ ਪਵੇ ਜਾਂ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇ ਤਾਂ ਦੋ ਜੋੜੇ ਦਸਤਾਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਪਹਿਨਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।
7. ਜੇਕਰ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਗਰਮ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਸਾਬਣ ਨਾਲ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਧੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
8. ਕੋਈ ਵੀ ਕੱਪੜਾ ਜਾਂ ਬੈੱਡਸ਼ੀਟ ਜਿਸ ‘ਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ ਹਨ, ਨੂੰ ਤੁਹਾਡੀ ਵਾਸ਼ਿੰਗ ਮਸ਼ੀਨ ਵਿੱਚ ਧੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ।
ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਹੈਲਥ ਟੂਲਸ ਨੂੰ ਦੇਖੋ-
ਆਪਣੇ ਬਾਡੀ ਮਾਸ ਇੰਡੈਕਸ (BMI) ਦੀ ਗਣਨਾ ਕਰੋ