ਰਿਸ਼ੀ
ਕੈਂਸਰ ਦੀਆਂ ਮਿੱਥਾਂ ਬਨਾਮ ਤੱਥ: ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਜੈਨੇਟਿਕ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦਰ ਪੀੜ੍ਹੀ ਫੈਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਸ਼ੂਗਰ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਜੈਨੇਟਿਕ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੈਂਸਰ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਮੈਂਬਰ ਨੂੰ ਕੈਂਸਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਚੰਗੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ ਕਿ ਬਾਕੀ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਇਸ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਡਰ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਮਰੀਜ਼ ਇਲਾਜ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇਸ ਨਾਲ ਲੜਨ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਗੁਆ ਬੈਠਦੇ ਹਨ। ਆਓ ਅੱਜ ਇਸ ਮਿੱਥ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰੀਏ ਕਿ ਸੱਚਾਈ ਕੀ ਹੈ।
ਮਿੱਥ: ਕੀ ਕੈਂਸਰ ਵਰਗੀ ਬਿਮਾਰੀ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਜੈਨੇਟਿਕ ਹੈ?
ਤੱਥ: ਕੈਂਸਰ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਮਿੱਥ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪਰਿਵਾਰਕ ਇਤਿਹਾਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੈਂਸਰ ਹੈ, ਤਾਂ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਹੋਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਇਹ ਹੋਣ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਦੇਖੀਏ ਤਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਖੋਜ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੈਂਸਰ ਹੈ, ਤਾਂ ਦੂਜੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕੈਂਸਰ ਹੋਵੇਗਾ।
ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕੈਂਸਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਾਰੇ ਕੇਸਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਫ਼ 10 ਫ਼ੀਸਦੀ ਕੇਸ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਇੱਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਮੈਂਬਰ ਨੂੰ ਕੈਂਸਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਰਿਵਾਰਕ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਸਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇੱਕ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਮੈਂਬਰ ਨੂੰ ਕੈਂਸਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਜੈਨੇਟਿਕ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਪਰ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਜੀਨ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਜਿਵੇਂ ਕਿਸੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧੁੱਪ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਹੇ ਹੋਣ। ਇੱਕ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਿਗਰਟ ਪੀਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਕੈਂਸਰ ਨੂੰ ਜੈਨੇਟਿਕ ਸਮਝਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਜੀਵਨ ਢੰਗ ਨੂੰ ਜੈਨੇਟਿਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਮਿੱਥ: ਕੀ ਸਰੀਰ ਦੇ ਗੰਢ ਕੈਂਸਰ ਹਨ?
ਤੱਥ: ਕੈਂਸਰ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਮਿੱਥ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਡਰਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕਿਤੇ ਵੀ ਕੋਈ ਗੰਢ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਕੈਂਸਰ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸੱਚਾਈ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਹਰ ਇੱਕ ਗੰਢ ਕੈਂਸਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਛਾਤੀ ‘ਤੇ ਗੰਢ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਡਰਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰੀਰ ‘ਤੇ ਪਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਲਗਭਗ 10-20 ਫੀਸਦੀ ਗੰਢ ਕੈਂਸਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਡਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇਸ ਦੀ ਜਾਂਚ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਟੈਸਟ ਕਰਵਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਉਮਰ, ਸਰੀਰਕ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਹਾਰਮੋਨਲ ਬਦਲਾਅ ‘ਤੇ ਵੀ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਬੇਦਾਅਵਾ: ਖ਼ਬਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਕੁਝ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਸੁਝਾਅ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਬੰਧਤ ਮਾਹਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਜ਼ਰੂਰ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਹੈਲਥ ਟੂਲਸ ਨੂੰ ਦੇਖੋ-
ਆਪਣੇ ਬਾਡੀ ਮਾਸ ਇੰਡੈਕਸ (BMI) ਦੀ ਗਣਨਾ ਕਰੋ
