ਰਿਸ਼ੀ
ਮਿਆਂਮਾਰ ਵਿੱਚ ਰੋਹਿੰਗਿਆ: ਮਿਆਂਮਾਰ ਦੇ ਰਖਾਇਨ ਵਿੱਚ ਵਧਦੀ ਹਿੰਸਾ ਨੇ 45 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰੋਹਿੰਗਿਆ ਨੂੰ ਇੱਥੋਂ ਭੱਜਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਇਕ ਰਿਪੋਰਟ ‘ਚ ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਰੋਹਿੰਗਿਆ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹੱਤਿਆ, ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਜਾਇਦਾਦ ਨੂੰ ਸਾੜਨ ਵਰਗੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਇਹ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣਾ ਪਿਆ।
ਅਰਾਕਾਨ ਆਰਮੀ ਬਾਗੀਆਂ ਨੇ ਨਵੰਬਰ ਵਿਚ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਫੌਜੀ ਸਰਕਾਰੀ ਬਲਾਂ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਖਾਈਨ ਵਿਚ ਕਈ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਝੜਪਾਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ 2021 ਵਿੱਚ ਫੌਜੀ ਤਖ਼ਤਾ ਪਲਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੱਲ ਰਹੀ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਦੀ ਜੰਗ ਦਾ ਅੰਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਲੜਾਈ ਨੇ ਮੁਸਲਿਮ ਘੱਟ-ਗਿਣਤੀਆਂ ਨੂੰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਵਿਚਕਾਰ ਹੀ ਫਸਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਬੋਧੀ ਨਿਵਾਸੀ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਸੀ ਜਾਂ ਬਾਗੀ ਪੱਖ ਤੋਂ।
6 ਲੱਖ ਰੋਹਿੰਗਿਆ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣਾ ਚੁਣਿਆ
ਅਰਾਕਾਨ ਆਰਮੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਨਸਲੀ ਰਾਖੀਨ ਆਬਾਦੀ ਲਈ ਸਵੈ-ਸ਼ਾਸਨ ਲਈ ਲੜ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਰੋਹਿੰਗਿਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਮੁਸਲਿਮ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਅੰਦਾਜ਼ਨ 6 ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਘਰ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ ਹੈ।
10 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰੋਹਿੰਗਿਆ ਨੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਨ ਲਈ ਹੈ
ਰਖਾਇਨ ਤੋਂ ਭੱਜਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 10 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰੋਹਿੰਗਿਆ ਨੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਸ਼ਰਨ ਲਈ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ‘ਚੋਂ 2017 ‘ਚ ਫੌਜ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕਾਰਵਾਈ ਦੌਰਾਨ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਹੁਣ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ‘ਚ ਨਸਲਕੁਸ਼ੀ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।
45 ਹਜ਼ਾਰ ਰੋਹਿੰਗਿਆ ਨਾਫ ਨਦੀ ਨੇੜੇ ਭੱਜ ਗਏ
ਜੇਨੇਵਾ ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰ ਦੀ ਬੁਲਾਰਾ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਥਰੋਸੇਲ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ (24 ਮਈ) ਨੂੰ ਇੱਕ ਪ੍ਰੈਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬੁਥੀਦੌਂਗ ਅਤੇ ਮਾਂਗਡਾਉ ਟਾਊਨਸ਼ਿਪਾਂ ਵਿੱਚ ਝੜਪਾਂ ਦੌਰਾਨ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਨਾਗਰਿਕ ਬੇਘਰ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣ ਲਈ 45 ਹਜ਼ਾਰ ਰੋਹਿੰਗਿਆ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਨੇੜੇ ਨਾਫ ਨਦੀ ਖੇਤਰ ਵੱਲ ਭੱਜ ਗਏ ਹਨ। ਉਸਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ।
ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ
ਐਲਿਜ਼ਾਬੇਥ ਥਰੋਸੇਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵੋਲਕਰ ਤੁਰਕ ਨੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਹ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਿਆਂਮਾਰ ਵਿੱਚ ਰੋਹਿੰਗਿਆ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀਆਂ ਲਈ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਇਕਜੁੱਟਤਾ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਵੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ।
10 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰੋਹਿੰਗਿਆ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹਨ
ਅਲ ਜਜ਼ੀਰਾ ਦੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਤਨਵੀਰ ਚੌਧਰੀ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਾਕਸ ਬਾਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਰਿਪੋਰਟਿੰਗ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ 10 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰੋਹਿੰਗਿਆ ਹਨ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਆਂਮਾਰ ਸਰਹੱਦ ‘ਤੇ ਫਸੇ ਛੱਡ ਕੇ ਹੋਰ ਰੋਹਿੰਗਿਆ ਨੂੰ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਬੁਥੀਦੌਂਗ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ
ਮਿਆਂਮਾਰ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਦਫਤਰ ਦੇ ਮੁਖੀ ਜੇਮਸ ਰੋਡੇਹੇਵਰ ਨੇ ਉਸ ਕਤਲੇਆਮ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਲੋਕ ਭੱਜ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਟੀਮ ਨੂੰ ਕੁਝ ਸਬੂਤ ਮਿਲੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਨਲਾਈਨ ਵੀਡੀਓ ਅਤੇ ਫੋਟੋਆਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੁਥੀਦੌਂਗ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਸਾੜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਅਕਾਰਨ ਫੌਜ ਨੇ ਰੋਹਿੰਗਿਆ ਨਾਲ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਕੀਤਾ
ਜੇਮਸ ਰੋਡੇਵਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਫੌਜ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 17 ਮਈ ਨੂੰ ਅੱਗਜ਼ਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਬਚੇ ਹੋਏ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਨੇ ਦਰਜਨਾਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਦੇਖਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਕ ਹੋਰ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ਭੱਜਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। ਹੋਰਨਾਂ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਉਹ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਰੋਹਿੰਗਿਆ ਪਿੰਡਾਂ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ, ਤਾਂ ਅਕਰਾਨ ਫੌਜ ਦੁਆਰਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਪੈਸੇ ਵਸੂਲ ਕੀਤੇ ਗਏ।
