ਰਿਸ਼ੀ
ਭਾਰਤੀ ਕਰਮਚਾਰੀ: ਭਾਰਤ ਦਾ ਮਜ਼ਦੂਰ ਵਰਗ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਰਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕਰਜ਼ਾ ਲੈਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਕ ਸਰਵੇ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕੰਮਕਾਜੀ ਲੋਕਾਂ ‘ਤੇ 25 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਹੈ। ਇਹ ਅੰਕੜਾ ਵੀ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਮੈਟਰੋ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਰਜ਼ੇ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਰਹਿ ਰਹੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਰਹੀ ਹੈ। ਕੰਮਕਾਜੀ ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕਰਜ਼ਾ ਹੋਮ ਲੋਨ ਕਾਰਨ ਹੈ।
ਸਿਰਫ਼ 13.4 ਫ਼ੀਸਦੀ ਲੋਕ ਕਰਜ਼ੇ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ
ਬੈਂਕਬਾਜ਼ਾਰ ਦੇ ਸਰਵੇਖਣ ਅਨੁਸਾਰ ਸਿਰਫ਼ 13.4 ਫ਼ੀਸਦੀ ਕੰਮਕਾਜੀ ਲੋਕ ਕਰਜ਼ੇ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਜੀਵਨ ਬਸਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਾਲ 2022 ਵਿੱਚ ਇਹ ਅੰਕੜਾ 19 ਫੀਸਦੀ ਸੀ। ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕੰਮਕਾਜੀ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਲਿਆ ਹੈ। ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ 25 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਲਿਆ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਕਰਜ਼ੇ ਲੈਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਹੁਣ 91.2 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਤੱਕ ਇਹ ਅੰਕੜਾ 88 ਫੀਸਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ 22 ਤੋਂ 45 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ 1,529 ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛੇ ਗਏ। ਇਸ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ 6 ਮੈਟਰੋ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਅਤੇ 18 ਟੀਅਰ 2 ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 40 ਫੀਸਦੀ ਔਰਤਾਂ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਦੀ ਤਨਖਾਹ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 30 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਸੀ।
ਘਰ ਅਤੇ ਕਾਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਹ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯਾਤਰਾ ‘ਤੇ ਵੀ ਖਰਚ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਸਰਵੇਖਣ ਅਨੁਸਾਰ ਕਰਜ਼ੇ ਅਤੇ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਵਰਗੇ ਵਿੱਤੀ ਉਤਪਾਦ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕੰਮਕਾਜੀ ਲੋਕ ਵਰਤਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਿਜੀਟਲ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੀ ਚੰਗੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੈ। ਉਹ ਆਨਲਾਈਨ ਸ਼ਾਪਿੰਗ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸਰਵੇਖਣ ਮੁਤਾਬਕ 22 ਤੋਂ 27 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਕੋਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਚੰਗੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੈ। ਉਹ ਨਵੇਂ ਵਿੱਤੀ ਸਾਧਨਾਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਜਾਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 28 ਤੋਂ 34 ਸਾਲ ਦੇ ਲੋਕ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੁਝ ਸਾਲ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਘਰ ਅਤੇ ਕਾਰ ਖਰੀਦਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਹ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯਾਤਰਾ ਵੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਤੀਜਾ ਗਰੁੱਪ 35 ਤੋਂ 45 ਸਾਲ ਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੈ।
ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕੋਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ
ਸਰਵੇਖਣ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਘਰ ਖਰੀਦਣਾ ਭਾਰਤੀ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਤਰਜੀਹ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ, ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ, ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਅਤੇ ਤਰੱਕੀ ‘ਤੇ ਪੈਸਾ ਖਰਚ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਲੋਕ ਯਾਤਰਾ ਅਤੇ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਬਾਰੇ ਜਲਦੀ ਨਹੀਂ ਸੋਚਦੇ। ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਵੀ ਵਧੀ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣਾ ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਅੱਗੇ ਹਨ। ਪੂਰਬੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਸਿੱਖਿਆ ਲੋਨ, ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਾਰ ਲੋਨ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੋਮ ਲੋਨ ਲੈਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
