ਰਿਸ਼ੀ
ਮੋਟਾਪਾ ਇਸ ਸਮੇਂ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਵਾਂਗ ਫੈਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਦੇਖਦੇ ਹੋ ਉਹ ਚਰਬੀ ਵਧਣ ਤੋਂ ਚਿੰਤਤ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਲੋਕ ਭਾਰ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧਿਆਨ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਮੋਟਾਪੇ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹਨ ਪਰ ਅਸੰਤੁਲਿਤ ਖੁਰਾਕ ਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਇਕ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਨਵੇਂ ਯੁੱਗ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਮੋਟਾਪਾ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਾਣ ਨਾਲ ਵਧਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਹੋਰ ਚੀਜ਼ਾਂ ਵੀ ਇਸ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਸਰੀਰ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭਾਰ ਪਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹੜੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਮੋਟਾਪਾ ਵਧਣ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਪਰਿਵਾਰਕ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਭਾਵ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਤੋਂ ਵਿਰਸੇ ਵਿੱਚ ਮਿਲੇ ਜੀਨਾਂ ਕਾਰਨ ਕੁਝ ਲੋਕ ਘੱਟ ਖਾਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਮੋਟੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭਾਰ ਹੋਣ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ ਤਾਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਬੱਚੇ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭਾਰ ਹੋਣ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਤਣਾਅ, ਚਿੰਤਾ, ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਿਮਾਗ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੋਟਾਪੇ ਨਾਲ ਡੂੰਘਾ ਸਬੰਧ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਅਧਿਐਨਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਲੋਕ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਣਾਅ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਜਲਦੀ ਹੀ ਮੋਟਾਪੇ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਜਦੋਂ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਤਣਾਅ ਵਾਲਾ ਹਾਰਮੋਨ ਕੋਰਟੀਸੋਲ ਸਰਗਰਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਾਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਹਾਰਮੋਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਨੀਂਦ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਖੁਰਾਕ ਵੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰ ਵਧਣਾ ਸੁਭਾਵਿਕ ਹੈ।
ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ‘ਚ ਜਿੱਥੇ ਲੋਕਾਂ ਕੋਲ ਹੱਥਾਂ-ਪੈਰਾਂ ਦੀ ਕਸਰਤ ਕਰਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਸਰੀਰ ‘ਤੇ ਵਾਧੂ ਚਰਬੀ ਜੰਮਣਾ ਆਮ ਗੱਲ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਨਵੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਕਾਰਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਆਦਤ ਘਟਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਸਰੀਰਕ ਮਿਹਨਤ ਘੱਟ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਚਰਬੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਲਗਭਗ 30 ਮਿੰਟ ਦੀ ਕਸਰਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਸਰਤ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ ਬਲਕਿ ਸ਼ੂਗਰ, ਦਿਲ ਅਤੇ ਬੀਪੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸੱਦਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
ਬੀਮਾਰੀ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਕਈ ਵਾਰ ਬੀਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਲਈਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਵੀ ਭਾਰ ਵਧਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਲਈ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਐਂਟੀ ਡਿਪ੍ਰੈਸੈਂਟ-ਸਟੀਰਾਇਡ ਦਵਾਈਆਂ ਭਾਰ ਵਧਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ : 31 ਅਕਤੂਬਰ 2024 01:46 PM (IST)
