ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸੂਨ: ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮੀ ਮਾਨਸੂਨ ਵੀਰਵਾਰ (30 ਮਈ, 2024) ਨੂੰ ਕੇਰਲ ਅਤੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਕੇਰਲਾ ਅਤੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸੂਨ ਦੀ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਆਮਦ ਘੱਟ ਹੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਇਸ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਅਤੇ ਅਸਾਧਾਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਕੇਰਲ ਅਤੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸੂਨ ਦਾ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਆਉਣਾ ਪਹਿਲਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਚਾਰ ਵਾਰ ਹੀ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ 2017, 1997, 1995 ਅਤੇ 1991 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਦਰਅਸਲ, ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮੀ ਮਾਨਸੂਨ ਪੂਰੇ ਨਾਗਾਲੈਂਡ, ਮਨੀਪੁਰ, ਮਿਜ਼ੋਰਮ, ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ, ਮੇਘਾਲਿਆ ਅਤੇ ਅਸਾਮ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਸਮੇਤ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਖੇਤਰ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ‘ਚ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ।
ਭਾਰਤੀ ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ (ਆਈਐਮਡੀ) ਨੇ 15 ਮਈ ਨੂੰ 31 ਮਈ ਤੱਕ ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸੂਨ ਦੇ ਆਉਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਇਹ 30 ਮਈ ਨੂੰ ਹੀ ਪਹੁੰਚਿਆ। ਮੌਸਮ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਲੰਘੇ ਚੱਕਰਵਾਤੀ ਤੂਫਾਨ ਰਾਮਲ ਨੇ ਮਾਨਸੂਨ ਦੇ ਵਹਾਅ ਨੂੰ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਖਾੜੀ ਵੱਲ ਖਿੱਚ ਲਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸੂਨ ਦੇ ਜਲਦੀ ਪਹੁੰਚਣ ਦਾ ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਹੈ।
ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸੂਨ ਕਿੰਨੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ?
ਸਾਲ 1971 ਅਤੇ 2024 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸੂਨ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲੀ ਆਮਦ 1990 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸੇ ਸਾਲ 18 ਮਈ ਨੂੰ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸੂਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਈ ਸੀ। ਮਾਨਸੂਨ 1999 ਵਿੱਚ 22 ਮਈ ਨੂੰ, 23 ਮਈ 1974 ਅਤੇ 2009 ਵਿੱਚ ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਿਆ ਸੀ।
ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸੂਨ ਦੇ ਆਉਣ ਦੀ ਆਮ ਤਾਰੀਖ ਕੀ ਹੈ?
ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸੂਨ ਦੇ ਆਉਣ ਦੀ ਆਮ ਤਾਰੀਖ 1 ਜੂਨ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ, ਨਾਗਾਲੈਂਡ, ਮੇਘਾਲਿਆ, ਮਿਜ਼ੋਰਮ, ਮਨੀਪੁਰ ਅਤੇ ਅਸਾਮ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸੂਨ ਦੇ ਆਉਣ ਦੀ ਮਿਤੀ 5 ਜੂਨ ਹੈ।
ਮੌਨਸੂਨ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਿਉਂ ਹੈ?
ਮੌਨਸੂਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਲੈਂਡਸਕੇਪ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਕੁੱਲ ਵਾਹੀਯੋਗ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ 52 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਇਸ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੰਡਾਰਾਂ ਨੂੰ ਭਰਨਾ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ- ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਘਟੇਗੀ ਭਿਆਨਕ ਗਰਮੀ! ਦਿੱਲੀ, ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਯੂਪੀ ਨੂੰ ਮਾਨਸੂਨ ਦੇ ਮੀਂਹ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ